NOMODDIY MADANIY MEROSDA, “O‘ZBEK SHOMON FOLKLORIDA BASHORAT AYTIMLARI”

Abstract

Bugungi kunda insonlarning kelajakda sodir bo‘ladigan voqealarga bo‘lgan qiziqishlarining ortishi va hayot yo‘llarini oldindan bilishga bo‘lgan intilish toboro ortmoqda. O‘zbek shomon folklorida bashoratchilarning aytimlari qadim-qadimdan o‘ziga xosligi bilan taniqli va shov-shuvlarga sabab bo‘lgan. Bashoratchilarning aytimlari va ularning mohiyati xususida barcha birdek qiziqish bildirgan. Ularning har jihatdan etnomadaniy muhitlar va qadimiy hayotiy asoslari, aytimlarning o‘rganilishi vazifalarining ishonch qozonishi har bir insonga o‘z ta’sirini o‘tkazmasdan qolmaydi. Bashoratchilarning to‘g‘ri va aniq atimlarni namoyon bo‘lish shakllarini tadqiq etish dolzarb muammolardan biri sanaladi. Bashoratchilarning yillar davomida kelajak haqidagi aytimlari o‘z vaqtida haqiqat va noaniqlikda qolmoqda. Bashoratlarga ishonish kerakmi? Ular nechog‘lik to‘g‘ri so‘zlashadi? Hayotimizdagi bashoratchilarning o‘rni va vazifasi nechi yil yashaydi. Doimiy ishonish shakllari va hayotiy kamchiliklar girdobiga kuchish bashoratning yolg‘on kelishi kabi muammolarni keltirib chiqaradi. Ba’zida esa bilaks bo‘lishi ham mumkin. Zero bizni o‘rab turgan borliq g‘aroyibotlarga to‘laligicha qolmoqda. Bu kabi masalalarda yuqoridagi maqolada so‘z yuritadi.